Mentale problemen bij meisjes | Middagsymposium

• Kader van de middag, kennismaking en inventarisatie
• Achtergrond en recente ontwikkelingen (trends in mentale gezondheid n.a.v. het HBSC-onderzoek)

Gonneke Stevens, hoogleraar Adolescent Health and Wellbeing, Universiteit Utrecht

De kwaliteit van relaties hangt nauw samen met de mentale gezondheid van jongeren. Dit blijkt uit het proefschrift van universitair docent Chantie Luijten. Haar onderzoek brengt risico- en beschermende factoren van de mentale gezondheid in kaart. Er bestaan namelijk verschillen tussen jongens en meisjes. Zo blijkt veel tijd op sociale media alleen voor meisjes een risicofactor te zijn. Het proefschrift richt zich op het beter begrijpen van de potentiële risicofactoren van de mentale gezondheid van adolescenten. Tevens laat het ook zien welke factoren juist een positief en beschermend effect hebben.

Chantie Luijten, Erasmus School of Health Policy & Management en onderzoeker bij GGD GHOR Nederland.

In het najaar van 2022 openden alle landelijke dagbladen de voorpagina met het alarmerende nieuws dat de mentale gezondheid van meisjes de afgelopen vier jaar explosief is verslechterd. We weten dat ernstige mentale problemen op jonge leeftijd voorspellend zijn voor ernstige korte en lange-termijn gezondheidsklachten. Co-rumineren, oftewel samen excessief piekeren, vormt een belangrijke risicofactor voor de ontwikkeling van mentale klachten bij meisjes. Tijdens deze voordracht presenteren we een nieuw eMental Health, mindfulness preventieprogramma waarmee middelbare scholen, in samenwerking met zorgprofessionals, kunnen werken aan de preventie van excessief co-rumineren en gerelateerde mentale klachten onder meisjes.

Patricia Vuijk, lector Meisjes en mentaal welbevinden Hogeschool Rotterdam.

Somberheid, angst en depressieve symptomen komen veel voor bij jongeren. De problematiek is gerelateerd aan problemen op sociaal vlak, schoolprestaties en aan problemen in gezondheid. Deze klachten hebben een grote impact op het (verdere) leven van een jongere, maar op deze leeftijd zijn het ook belangrijke risicofactoren voor suïcide. Ondanks dat het bekend is dat symptomen toenemen gedurende de adolescentie, is het moeilijk om de problematiek te signaleren. Vroegsignalering en preventie is noodzakelijk. STORM is een netwerkinterventie waarin onderwijs, GGD, jeugdgezondheidszorg en jeugd-ggz samenwerken. STORM bestaat uit verschillende componenten: 1) universele preventie om stigma te verminderen en hulpzoekend gedrag te bevorderen, 2) creëren van een veiligheidsnet door docenten en mentoren te trainen als gatekeeper, 3) vroegsignalering van depressieve symptomen en suïcidale gedachten en gedrag door de GGD, en 4) geïndiceerde preventie voor jongeren met verhoogde symptomen. Een intensieve samenwerking tussen onderwijs en zorg is noodzakelijk om mentale gezondheid te bevorderen.

Rian van den Boogaart, projectleider STORM & sociaal psychiatrisch verpleegkundige Depressie Expertise Centrum Jeugd van GGZ Oost Brabant.