Mentale problemen bij meisjes | Middagsymposium

• Kader van de middag, kennismaking en inventarisatie
• Achtergrond en recente ontwikkelingen (trends in mentale gezondheid n.a.v. het HBSC-onderzoek)

Gonneke Stevens, hoogleraar Adolescent Health and Wellbeing, Universiteit Utrecht

De kwaliteit van relaties met ouders en vrienden hangt nauw samen met de mentale gezondheid (welzijn en internaliserende problemen) van jongeren. Dit blijkt uit het proefschrift van universitair docent Chantie Luijten. Haar onderzoek brengt risico- en beschermende factoren van mentale gezondheid van adolescenten in kaart vanuit een psychosociaal perspectief en toont verschillen tussen jongens en meisjes. Zo blijkt frequenter gebruik van sociale media alleen voor de mentale gezondheid van meisjes een risicofactor te zijn. Het proefschrift richt zich op het beter begrijpen van enerzijds potentiële risicofactoren en anderzijds potentiële beschermende factoren van de mentale gezondheid van adolescenten, zowel op individueel als sociaalcontextueel niveau.

Dr. Chantie Luijten, onderzoeker en universitair docent Erasmus School of Health Policy & Management, Universiteit van Rotterdam / GGD GHOR Nederland

De Happy Friends, Positive Minds studie: Onderzoek naar een eMental Health schoolgericht preventieprogramma gericht op het terugdringen van excessief co-rumineren onder meisjes

In het najaar van 2022 openden alle landelijke dagbladen de voorpagina met het alarmerende nieuws dat de mentale gezondheid van meisjes de afgelopen vier jaar explosief is verslechterd. We weten dat ernstige mentale problemen op jonge leeftijd voorspellend zijn voor ernstige korte en lange-termijn gezondheidsklachten. Co-rumineren, oftewel samen excessief piekeren, vormt een belangrijke risicofactor voor de ontwikkeling van mentale klachten bij meisjes. Tijdens deze voordracht presenteren we een nieuw eMental Health, mindfulness preventieprogramma waarmee middelbare scholen, in samenwerking met zorgprofessionals, kunnen werken aan de preventie van excessief co-rumineren en gerelateerde mentale klachten onder meisjes.

Patricia Vuijk, lector Meisjes en mentaal welbevinden Hogeschool Rotterdam

Een jongere zal haar ervaringen rondom mentale problemen delen, waarbij je het gesprek aan kunt gaan en er gelegenheid is tot het stellen van vragen.

Een jongere van het panel NJR Hoofdzaken

Op 15-jarige leeftijd hebben meisjes een twee keer zo grote kans als jongens om depressief te raken. Daarnaast hebben meisjes gedurende de adolescentie een grotere kans op het ontwikkelen van een angststoornis dan jongens.

In deze presentatie zal worden stilgestaan bij de oorzaken voor deze verschillen in prevalentiecijfers tussen jongens en meisjes. Er zal worden ingegaan op het  ontstaan en beloop van deze klachten bij meisjes  en op de uitingsvormen waarin angst en depressie zich bij meisjes presenteren. Tot slot zal een brug worden geslagen naar specifieke aandachtspunten voor de behandeling van deze klachten bij meisjes, waarbij zowel individuele factoren als systemische factoren zullen worden meegenomen.

Hanneke Niels, klinisch psycholoog, psychotherapeut, systeemtherapeut NVRG en promovendus Depressie Expertise Centrum Jeugd van GGZ Oost Brabant

Ondanks dat het bekend is dat symptomen als angst en depressie toenemen gedurende de adolescentie, is het moeilijk om de problematiek te signaleren. Vroegsignalering en preventie is noodzakelijk. STORM is een netwerkinterventie waarin onderwijs, GGD, jeugdgezondheidszorg en jeugd-ggz samenwerken. STORM bestaat uit verschillende componenten: 1) universele preventie om stigma te verminderen en hulpzoekend gedrag te bevorderen, 2) creëren van een veiligheidsnet door docenten en mentoren te trainen als gatekeeper, 3) vroegsignalering van depressieve symptomen en suïcidale gedachten en gedrag door de GGD, en 4) geïndiceerde preventie voor jongeren met verhoogde symptomen. Een intensieve samenwerking tussen onderwijs en zorg is noodzakelijk om mentale gezondheid te bevorderen.

Sanne Rasing, senior onderzoeker Depressie Expertise Centrum Jeugd van GGZ Oost Brabant