Zorg bij (complexe) scheiding

• Kader van de dag, kennismaking en inventarisatie
• Korte inleiding op het thema

Inge van der Valk, universitair docent en onderzoeker bij de onderzoeksgroep Jeugd & Gezin, faculteit Sociale Wetenschappen aan de Universiteit Utrecht & Juliette Groenendijk, peer educator MIND Young Academy, Trainer en ervaringswerker Augeo Jongerentaskforce

Twee ervaringsdeskundige jongeren van Villa Pinedo delen hun persoonlijke scheidingsverhaal om een inkijkje te geven in het hoofd en hart van een kind met gescheiden ouders. Daarnaast willen zij (zorg)professionals bewust maken van de gevolgen van een scheiding voor kinderen vanuit het kindperspectief. Tevens zal het mogelijk zijn om vragen te stellen aan de jongeren.

Twee ervaringsdeskundige jongeren & pedagoog/toegepast psycholoog, Villa Pinedo

Welke rechten hebben kinderen op het gebied van participatie wanneer hun ouders gaan scheiden? Vanuit het internationale en Europese kader  vertelt Charlotte Mol over het recht van kinderen om te participeren in familierechtelijke geschillen. Welke vormen van participatie zijn er? En wat zijn de voorwaarden van goede participatie?

Daarnaast gaat Inge van der Valk in op de sociaalwetenschappelijke en praktische kant van de stem van het kind. Je wordt onder meer meegenomen in voorbeelden waarbij de stem van het kind relevant is en met welke kwesties kinderen en jongeren zelf komen. Op welke manier hebben kinderen wel of niet een stem in de klinische praktijk, jeugdzorg etc.? Ook krijg je antwoord op de vragen waarom het belangrijk is voor de ontwikkeling en het welbevinden van het kind om een stem te hebben en wat de mogelijke risico’s zijn.

Inge van der Valk, universitair docent en onderzoeker bij de onderzoeksgroep Jeugd & Gezin, faculteit Sociale Wetenschappen aan de Universiteit Utrecht & Charlotte Mol, universitair docent UCERF en onderzoeker kinderrechten Universiteit Utrecht

Het VN Verdrag Inzake de Rechten van het Kind is duidelijk over de participatie van kinderen bij belangrijke dingen die hen aangaan en die besloten worden over hun leven. Professionals die bij scheiding met kinderen werken, willen kinderen wel recht doen maar missen soms de juiste mogelijkheden en tools. Wat is er eigenlijk voor nodig voor de praktijk zodat kinderen recht doen bij scheiding beter kan?

Al vanaf 2002 vraagt het Expertisecentrum Kind en Scheiding aandacht voor de stem en rechten van het kind bij scheiding. Nelly Snels-Dolron, directeur van het Expertisecentrum, ontwikkelde het programma en methode KIES, Kinderen In Een Scheiding, waarmee kinderen en jongeren een stem wordt geven bij scheiding. Vanuit 20 jaar kennis en ervaring met kinderen, scheiding en KIES, is het KIES Kindplan ontwikkeld. Dit om kinderen nóg beter en vanaf het begin van de scheiding een stem te geven en recht te doen. Nelly en Jacquelijn vertellen over de praktijk en laatste ontwikkelingen van de begeleiding van kinderen met een kindgesprek en het KIES Kindplan.

Nelly Snels-Dolron, algemeen directeur, ontwikkelaar en trainer KIES en KIES scholingen & Jacquelijn van der Vijver, kwaliteitsmanager bij Expertisecentrum Kind en Scheiding

Keuze uit sessie A of B

A.  Pilot Gezinsadvocaat

Bij de pilot Gezinsadvocaat wordt er bekeken wat er gebeurt als het scheidingsproces begeleid wordt door een tweetal dat bestaat uit een familierechtadvocaat (mediator) en een gedragswetenschapper. De kern van het project is dat er begeleiding aanwezig is vanuit zorg én recht en dat deze professionals met elkaar samenwerken. De gezinsadvocaat regisseert het gehele proces, waarbij het belang van de ontwikkeling van het kind voorop staat. Tijdens deze lezing zal er meer gedeeld worden over de ins & outs van dit project, de werkwijze en de eerste resultaten.

Carla Goosen, (forensisch) mediator, onderzoeker, trauma-, relatie- en gezinstherapeut

B. SCRES

De SCRES (Screening en Evaluatie bij Scheidingshulp) is een instrument dat ingezet kan worden voor gebruik in de dagelijkse hulp en waarmee de opbrengst van scheidingshulp in kaart kan worden gebracht.

In het eerste deel van deze workshop gaan we in op de SCRES als instrument. Wat was de aanleiding voor het ontwikkelen van dit instrument? Welke aanpak werd daarbij gehanteerd? En hoe zet je de SCRES in bij het werken met je cliënt en voor onderzoek? Daarnaast delen we de bevindingen uit het onderzoek met de SCRES naar de werkzaamheid van Ouderschap Blijft en Ouderschap na Scheiding.

In het tweede deel van de workshop gaan we met de SCRES aan de slag aan de hand van casuïstiek. We kijken welke informatie je uit de SCRES ophaalt en hoe je dit kunt gebruiken in de hulpverleningstrajecten, bij start én bij einde van de hulp.

Olaf Goorden, onderzoeker en interventieontwikkelaar bij Altra/iHUB & Bernadette Janssen, onderzoeker en gedragswetenschapper bij Sterk Huis

Keuze uit sessie C of D

C. Kind in Scheiding Zeeland

Kind in scheiding Zeeland (KisZ) is in 2019 in het leven geroepen door de 13 Zeeuwse gemeenten om meer expertise naar Zeeland te halen op het gebied van (v)echtscheidingen, om deze meer en meer te kunnen voorkomen. Inmiddels, bijna 3 jaar verder, is KisZ een begrip in Zeeland waar kinderen, ouders, professionals en andere betrokkenen terecht kunnen met hun vragen over scheiding. Daarnaast zijn wij ook betrokken bij het Uniforme Hulpaanbod vanuit de rechtbank en de Raad voor de Kinderbescherming en zorgen wij voor de juiste match tussen ouders, kinderen en de hulpverlening.

Wij vertellen graag hoe wij in Zeeland op het gebied van scheidingen de verbindende schakel zijn, zorgen voor kennis en hoe we daarin de stem van het kind voorop stellen.

Daniëlle Bakker, (echt)scheidingsexpert bij Kind in scheiding Zeeland & Kindbehartiger

D. Bevindingen uit recent wetenschappelijk onderzoek naar scheiding en jeugdigen in Nederland

Aan de Universiteit Utrecht lopen verschillende studies naar het psychosociaal functioneren van kinderen en jongeren die opgroeien in gescheiden gezinnen. In deze lezing wordt ingegaan op de achtergrond, bevindingen en praktijkimplicaties van twee wetenschappelijke studies: 1) “Gezinsrelaties na scheiding”, waarin Dr. Rianne van Dijk het systemisch functioneren in recent gescheiden gezinnen onderzocht, en 2) “Waar hoor ik thuis”, waarin Dr. Zoë Rejaän onderzoek deed naar het thuisgevoel van jongeren die opgroeien in twee huizen na scheiding. Daarnaast wordt een nieuw onderzoeksproject geïntroduceerd, gericht op de participatie van kinderen en jongeren in het proces van scheiding, zowel in de rechtbank, in mediation settings, als in gezinnen thuis.

Zoë Rejaan, orthopedagoog en onderzoeker bij de faculteit educatie en pedagogiek Universiteit Utrecht & Rianne van Dijk, orthopedagoog en PhD kandidaat Universiteit Utrecht